Duurzaam luieren

In totaal gebruikt Partou 7,8 miljoen wegwerpluiers per jaar. Eerdere zindelijkheid en het gebruik van wasbare luiers scheelt dus een flinke berg afval. Toch zijn er nog veel vragen, onder meer of de wasbare luier wel past binnen de dagelijkse routine op het kinderdagverblijf en niet meer werk betekent voor de pedagogisch medewerkers.

De Haagse locatie Van der Parrastraat in de wijk Bezuidenhout was één van de drie kinderopvangcentra die afgelopen jaar meedeed aan de pilot. “Een duurzame wereld bereik je door heel veel kleine initiatieven die tezamen een flink effect kunnen hebben”, stelt Florien Vooijs-Uiterwaal, die op de opvanglocatie met haar collega's de luiers testte en aan de slag ging met vervroegde zindelijkheid. “Partou is een groot bedrijf. Als wij relatief kleine veranderingen doorvoeren, kan de impact best groot zijn.”

De pilot bestond uit twee delen. In samenwerking met het bedrijf Billie Wonder ging de kinderopvang gedurende een paar maanden over op wasbare luiers. Billie Wonder heeft met input van de pedagogisch medewerkers een wasbare luier en een werkproces met de wasserette ontwikkeld die passend is voor de kinderopvang. Het gebruik van de wasbare luiers in combinatie met de diensten van een wasserette is vooralsnog heel kostbaar. Maar het wassen van de luiers belast het milieu veel minder dan wegwerpluiers waarvan er dagelijks bij heel Partou duizenden in de prullenbak belanden. Het tweede deel van de proef bestond uit het stimuleren van vervroegde zindelijkheid - wat uiteindelijk ook flink wat afval en dus milieubelasting scheelt. Voor dit onderdeel werkt Partou met de app De Pot Op, die ouders helpt bij het zindelijk worden van hun kind. Voor deze proef kregen ouders gratis toegang tot de app.

Paar seconden extra

Een belangrijk aspect van de pilot was het meenemen van de ouders in het experiment, vertelt Florien. “Veel ouders vonden het erg interessant en stonden er ook echt voor open om iets nieuws te leren”, legt ze uit. “Als ouders thuis wasbare luiers gebruiken, dan betekent dat veel extra tijd en energie voor ze. Maar als we op Partou die stap willen maken, juichen de meeste ouders het initiatief toe.” De test liep van juni 2023 tot januari 2024. De wasbare luiers werden meerdere keren per week opgehaald door een wasserette en gewassen in een professionele stomerij die ook beddengoed van ziekenhuizen en hotels voor zijn rekening neemt. Na het wassen brengt de wasserette de luiers in elkaar gevouwen en klaar voor gebruik terug.” Voor pedagogisch medewerkers betekent een wasbare luier net een paar seconden meer tijd dan een wegwerpluier, merkte Florien gedurende de proef.

“Een gewone wegwerpluier gooi je weg met doekjes en ontlasting”, legt ze uit. “Bij een wasbare luier gooi je alleen het inlegvelletje weg met de ontlasting dat je uit de luier pakt. De luier zelf gooi je in de was. Bij elkaar is het een handeling van enkele seconden.” In beide gevallen dragen sommige pedagogisch medewerkers trouwens handschoenen bij deze handeling, voegt Florien daaraan toe: “Het verschonen van kinderen, inclusief het weggooien van de ontlasting, hoort nou eenmaal bij de taken in de opvang. Daar heb ik eerlijk gezegd nog nooit iemand over horen klagen.”

Biologisch katoen

Florien en haar collega's merkten overigens dat de kinderen zelf ook even moesten wennen aan het andere gevoel van de wasbare luiers. “Maar dat is meer een kwestie van gewenning, geen irritatie”, stelt ze. De luiers van Billie Wonder zijn gemaakt van biologisch katoen en hennep, en zijn vrij van chemicaliën. Hennep heeft als voordeel dat het absorbeert en antibacterieel werkt. Er was een klein probleem met een elastiekje in het broekje dat bij sommige kinderen een kleine striem achterliet: “Maar dat soort ongemakken heeft Billie Wonder meteen aangepast. Dat zijn kleine kinderziektes. De pilot was ook bedoeld om het ontwerp nog geschikter te maken.”

Een wezenlijk verschil tussen het gebruiken van wasbare luiers thuis of op de opvang is dat een 'thuisluier' meer drukknopjes heeft zodat de luier 'mee kan groeien' met het kind. Dit is op een opvanglocatie niet nodig, waar van elke maat meerdere exemplaren voorradig zijn. Als het kind groeit, wordt gewoon een grotere maat gepakt. Partou gaat de komende tijd opschalen om te kijken of de logistiek van dit initiatief ook op grote schaal werkt en wat de kosten precies zijn. Het onderdeel van de vervroegde zindelijkheid met de app wordt sowieso verder uitgerold. Florien ziet dit wel zitten: “Er gaan zó veel kinderen naar de kinderopvang. Wij kunnen met onze branche écht een verschil maken als dit lukt.”